یکی از روش های کنترل ترافیک در مناطق مرکزی و پر تردد شهرهای بزرگ، ایجاد محدوده طرح ترافیک و ممنوعیت ورود وسایل نقلیه شخصی به این محدوده در ساعات معینی از روز می باشد. اعمال محدوده طرح ترافیک و مرزبندی های ممانعتی و ایجاد زیرساخت های کنترلی سبب به وجود آمدن محدودیت ها و مشکلات قابل ملاحظه ای برای ساکنان و شاغلان در بخش های مرکزی شهرها گردیده است. در تهران نیز مرزبندی و محدودیت های ترافیکی سبب به وجود آمدن مشکلات عدیده ای در سیستم های شهری، ناحیه ای و مکانی شده که در این پژوهش، تأثیر محدوده طرح ترافیک کلان شهر تهران بر انتخاب وسیله سفر افراد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف، اقدام به جمع آوری پرسشنامه از سطح محدوده طرح ترافیک گردید و برای مدل سازی انتخاب وسیله سفر، با توجه به ماهیت گسسته داده ها از مدل لوجیت چندگانه استفاده شد و پیاده سازی این مدل با استفاده از نرم افزار TransCAD انجام گرفت. نتایج نشان داد پارامترهای وابستگی کاری به اتومبیل، تعداد سرنشین، داشتن مجوز ورود به طرح و میزان تردد به محدوده طرح از جمله پارامترهای تأثیرگذار در استفاده از خودروی شخصی به منظور ورود به محدوده طرح ترافیک می باشند. ارزیابی مدل نیز نشان داد، وسیله تخمین زده شده در 84% موارد با وسیله انتخابی توسط افراد، همخوانی دارد.

شناسایی مدل های انتخاب وسیله و عوامل مؤثر بر آن ازجمله مهم ترین مواردی است که می تواند به برنامه ریزان این حوزه جهت اخذ تصمیمات مناسب برای ارتقای کیفیت تردد شهروندان و مخصوصاً جامعه دانشگاهی کمک کند. هدف اصلی از انجام این پژوهش مدل سازی انتخاب وسیله نقلیه اعضای دانشگاه رازی کرمانشاه در سفرهای روزانه به دانشگاه می باشد. به این منظور، اثر متغیرهای مختلف جمعیت شناختی، اقتصادی- اجتماعی و ویژگی های وسیله سفر بر روی روش سفر اعضای دانشگاه ارزیابی گردید. در همین راستا برای جمع آوری داده موردنیاز، از پرسش نامه استفاده گردید. مدل سازی انتخاب وسیله با استفاده از مدل های انتخاب گسسته لوجیت دودویی و لوجیت چندگانه انجام پذیرفت. طبق تحلیل های صورت گرفته برای حالت چندگانه، مؤثرترین عوامل بر مدل انتخاب وسیله سفر شامل وسیله نقلیه در دسترس، فاصله محل سکونت تا دانشگاه، بومی بودن و داشتن گواهی نامه رانندگی می باشند و برای متغیر پاسخ دودویی، که به صورت استفاده یا عدم استفاده از حمل ونقل عمومی تعریف شده بود، تأثیرگذارترین عوامل بر مدل انتخاب، دسترسی به خودرو شخصی با ضریب 28/1، استفاده از اتوبوس در شرایط ایده آل با ضریب 51/3- و فاصله محل سکونت تا دانشگاه با ضریب 59/2 در تابع مطلوبیت به دست آمدند.

این پژوهش با هدف بررسی لزوم درنظر گرفتن فرآیند شکل گیری تصمیم و وارد کردن متغیرهای پنهان در مدل های انتخاب گسسته صورت پذیرفته است. طرح وارد کردن این متغیرها در مدل های انتخاب، از آنجایی است که مفهوم تیوری رفتاری با ماهیت بوجود آمدن یک تصمیم سر و کار دارد درحالیکه مدل های انتخاب گسسته که مبتنی بر فرضیه مطلوبیت تصادفی و تیوری اقتصادی مصرف کننده می باشند با تمرکز بر متغیرهای قابل مشاهده بعنوان ورودی و خروجی قابل مشاهده که همان انتخاب باشد، ساخته می شوند. روش مورد استفاده در این پژوهش، رویکردی مرحله ای است که ابتدا متغیرهای پنهان، با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری، مدل شده و از خروجی این بخش در ساخت مدل انتخاب، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که وارد کردن متغیرهای پنهان در مدل انتخاب، به لحاظ آماری تاثیر معنی داری داشته و منجر به این می شود که مدل با حضور متغیرهای پنهان، دارای برآورد بهتری نسبت به مدل بدون حضور این متغیرها، باشد.

یکی از سیاست های مطرح در زمینه ی مدیریت تقاضای حمل ونقل، قیمت گذاری تراکم است؛ که برآورد و پیش بینی آثار آن، از جمله انتخاب وسیله ی سفر، توجه پژوهشگران مختلف را به خود معطوف کرده است. در پژوهش حاضر، آثار یک سیاست جدید قیمت گذاری (اخذ عوارض به صورت ساعت-مبنا) مطالعه شده است. اطلاعات رجحان بیان شده ی 1588 نفر از کاربران محدوده ی طرح ترافیک شهر تهران طی مصاحبه ی حضوری دریافت و به منظور مدل سازی رفتار آنان در مواجهه با سیاست جدید قیمت گذاری (ساعت-مبنا)، از مدل لوجیت چندگانه استفاده شده است. با توجه به نتایج مدل پرداخت شده، با اعمال سناریوی ساعتی 2000 تومان، حدود 22\٪ از کاربران خودروی شخصی، شیوه ی سفر خود را به سایر شیوه ها، از جمله: همگانی (مترو/اتوبوس)، تاکسی، اسنپ و موتورسیکلت تغییر خواهند داد. از این میزان، حدود 12\٪ افراد، حمل ونقل همگانی را ترجیح می دهند و موجب افزایش سهم شیوه ی اخیر در سفرهای روزانه خواهند شد.

تنوع مسکن از جمله عناصر کلیدی برنامه ریزی شهری معاصر به شمار می آید که به سبب مزایای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آن، از سوی الگواره های نوین توسعه پایدار شهری (نظیر جنبش نوشهرسازی و رشد هوشمند شهری) مورد استقبال و تاکید فراوان قرارگرفته است. با این حال، در نظام برنامه ریزی شهری ایران به این اصل توجه چندانی نشده است و چنین غلفتی نه تنها باعث کاهش سطح زیستپذیری شهری شده بلکه در ابعاد وسیع تر بر ناپایداری آنها نیز دامن زده است. از آنجایی که ابعاد این موضوع تاکنون در مطالعات برنامهریزی شهری ایران به درستی مشخص نشده است، لذا مقاله حاضر با هدف واکاوی و ریشهیابی مفهوم گوناگونی مسکن شهری از یک سو و شناسایی اثرات آن در انتخاب وسیله سفرهای درون شهری با توجه به نمونه محله بنیاد شهر قم به رشته تحریر درآمده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز نیز از طریق بررسی ها میدانی، پرسشنامه و. . . گردآوری شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که سطح پایین تنوع مساکن در محله بنیاد سبب شده تا جابه جایی ساکنین این محله 44 درصد با خودرو شخصی، 6/33 درصد بصورت پیاده روی و 8/13 درصد بصورت سواری و 2/7 درصد بصورت حمل ونقل عمومی و 7/1 درصد سایر روش ها جابجا می شوند، به بیانی دیگر این شرایط باعث شده تا میزان سفرها برون محله ای ساکنین، هزینه های جابه جایی و میزان مصرف انرژی آنان افزایش یابد و خلاصه اینکه سطح زیست پذیری و پایداری این نواحی به شدت تحت الشعاع چنین مسئله ای قرار گیرد، که نشان می دهد پیش شرط اصلی ایجاد محیط های مسکونی پایدار ایجاد تنوع در الگوهای ساخت مسکن می باشد.

در شهر تهران به منظور کاهش تردد به محدوده مرکزی شهر و در نتیجه کاهش آلودگی هوا، طرح مدیریتی قیمت گذاری عوارض در این منطقه از شهر اجرا می شود. در پژوهش حاضر، انتخاب وسیله افراد در محدوده طرح ترافیک، با توجه به سناریوهای ساعت مبنا بررسی شده است. جامعه آماری شامل 1388 پاسخ دهنده است که به دلیل پاسخ دادن هر شخص به سه سناریوی قیمتی 4164 مشاهده برای تحلیل موضوع مورد نظر فراهم شد. همچنین به منظور بررسی ناهمگنی در رفتار مسافران و تاثیر هزینه طرح ترافیک بر انتخاب وسیله گروه های مختلف، از مدل کلاس پنهان استفاده شده است. براساس نتایج مدل کلاس پنهان حساسیت گروه های مختلف نسبت به قیمت متفاوت است به گونه ای که در کلاسی که احتمال عضویت شاغلین بیشتر است، حساسیت نسبت به قیمت طرح ترافیک نیز کمتر است. محاسبه اثرحاشیه ای متغیر هزینه طرح ترافیک نشان می دهد، درصورتی که هزینه طرح ترافیک 1000 تومان زیاد شود، احتمال انتخاب گزینه خودرو شخصی به طور متوسط در سه کلاس 1984/0 درصد کاهش می یابد.

امروز یکی از مهم ترین مساله های جوامع کنونی و پیشرفته کنترل مصرف سوخت است به طوری که یکی از عناصر اصلی سوخت در سطح کلان شهرها بنزین است و کنترل مصرف آن از دغدغه های اصلی مسوولان به شمار می رود. بنابراین هدف اصلی این مطالعه تبیین و شناسایی راهکارهای کاربردی مناسب برای کاهش مصرف سوخت به وسیله مدل انتخاب وسیله سفرهای درون شهری شهر رشت است. به طوری که برای بررسی آن از مدل های لاجیت و لوجیت در این مطالعه استفاده شده است. لذا نتایج این مطالعه نشان می دهد که کاهش مالکیت بیش از یک خودروی شخصی در خانواده ها، افزایش ناوگان حمل و نقل همگانی و افزایش قیمت سوخت از جمله عوامل موثر در کاهش مصرف سوخت در سفرهای درون شهری محسوب می شود.